Stalking określany jest jako uporczywe nękanie bądź prześladowanie ofiary. Według kodeksu karnego stalking stanowi przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności do lat trzech, a w niektórych przypadkach nawet do dziesięciu. Za uporczywe nękanie przyjmuje się prześladowanie, dokuczanie innej osobie, głuche lub obraźliwe telefony, niechciane SMS-y oraz e-maile, śledzenie, obserwowanie, nachodzenie itp.
Badania socjologiczne wskazują, że zjawisko stalkingu jest dość powszechne. Według przeprowadzonych badań, niemal 10 procent społeczeństwa jest lub było już ofiarą uporczywego nękania, czyli stalkingu. Stalking określa się jako uporczywe nękanie bądź prześladowanie ofiary. Zgodnie z kodeksem karnym, stanowi on przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat, a w niektórych przypadkach nawet do lat 10. Sprawcami są zarówno mężczyźni, jak i kobiety, ludzie z różnych środowisk, czasem bardzo inteligentni.
Nie jest możliwe stworzenie pełnego katalogu zachowań, które mogą być uznane za przejaw uporczywego nękania. Jednak praktyka uczy, że dręczyciele zazwyczaj działają poprzez dzwonienie, tzw. głuche telefony oraz telefony w porze nocnej, wystawanie w okolicy domu ofiary czy miejsca zatrudnienia, nawiązywanie niechcianego kontaktu przy pomocy osoby trzeciej, śledzenie, włamania do domu lub samochodu, wysyłanie listów, e-maili, a nawet prezentów.
Pamiętajmy, że jednorazowa sytuacja nie może być traktowana jako uporczywa. Warunkiem wypełnienia znamion przestępstwa stalkingu jest to, że poprzez nękanie sprawca wzbudza w pokrzywdzonym, uzasadnione okolicznościami, poczucie zagrożenia.
Warto wiedzieć, że:
- Ściganie przestępstwa stalkingu odbywa się na wniosek pokrzywdzonego.
- W momencie złożenia wniosku, postępowanie karne dalej toczy się urzędu.
- W przypadku gdy pokrzywdzony targnie się na życie, postępowanie przygotowawcze wszczynane jest z urzędu
Podstawy prawne:
Art. 1-2 ustawy z 25 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny.
Art. 190a kodeksu karnego.
§ 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Co możesz zrobić, kiedy ktoś Cię nęka:
- Przede wszystkim należy wyraźnie oświadczyć, że nie życzysz sobie jego działań: żądasz zaniechania wysyłania sms-ów, prezentów, wystawania pod oknem, nachodzenia Cię w pracy, przysyłania listów itp.
- Musisz to udokumentować, np. zachowując treść e-maila, w którym wzywasz do zaprzestania nękania. Jeśli nie znasz osoby, która Cię nachodzi – poświadczy to osoba, która była świadkiem.
- Warto gromadzić dane na temat niechcianych działań stalkera. Zachowuj jego listy, e-maile czy sms-y.
- Zachowaj pismo, sms, e-mail, w którym wyraźnie powiedziane zostało, że nie życzysz sobie zachowania stalkera i żądasz zaprzestania tych działań.
- Nagrywaj rozmowy.
- Jeśli niszczy Twoje mienie, dokumentuj te działania (np. fotograficznie) i gromadź rachunki, by można było prawidłowo ocenić wielkość strat.
- Udokumentuj działania podjęte przez Ciebie dla uniknięcia stalkingu.
Co możesz zrobić, kiedy stałeś się ofiarą stalkingu:
- Jeśli znajdujesz się w bezpośrednim niebezpieczeństwie, zadzwoń na numer 112
- Ignorowanie takich zachowań może spowodować jeszcze większe zagrożenie.
- Poinformuj policję o swoich obawach. Będą w stanie zapewnić Ci porady w zakresie dodatkowych środków, które możesz podjąć w celu poprawy własnego bezpieczeństwa – zarówno w domu, jak i poza nim.
- Możesz złożyć doniesienie na temat sprawcy na policji lub złożyć wniosek o zakaz sądowy za pośrednictwem sądu cywilnego. Zakaz sądowy to nakaz cywilny, o który możesz zwrócić się do sądu za pośrednictwem swojego prawnika. Warto wcześniej zasięgnąć porady i uzyskać możliwe wsparcie.
- W celu skontaktowania się z policją, udaj się do miejscowego komisariatu policji lub zadzwoń i umów się na spotkanie. Nawet, jeśli nie chcesz angażować policji w sprawę, warto złożyć wniosek o zakaz nękania lub zakaz sądowy za pośrednictwem sądu cywilnego, określający, że sprawca nie może się z Tobą kontaktować ani się do Ciebie zbliżać. Naruszenie zakazu nękania jest przestępstwem karnym, co oznacza, że policja może natychmiast zatrzymać sprawcę, jeśli warunki zakazu zostaną złamane.
- Jeśli nie masz prawnika, lokalne centrum kryzysowe dla ofiar gwałtu lub centrum pomocy dla kobiet powinno być w stanie polecić kogoś, kto będzie mógł Ci pomóc.
Pamiętaj o swoim bezpieczeństwie!
- Staraj się nie wchodzić w żadne kontakty ze stalkerem.
- Może być to szczególnie trudne, jeśli kontaktuje się z Tobą telefonicznie. Możesz chcieć po prostu powiedzieć mu, aby zostawił Cię w spokoju lub próbować go przekonać i powiedzieć mu, jaki wpływ na Ciebie i Twoją rodzinę wywiera jego zachowanie.
- Możesz poprosić operatora telefonicznego, aby zmienił Twój numer telefonu i upewnij się, że Twój nowy numer telefonu jest zastrzeżony.
- Porozmawiaj z sąsiadami, znajomymi, a nawet swoim zwierzchnikiem na temat napastowania, jeśli czujesz, że jesteś w stanie to zrobić. Osoby te mogą być w stanie pomóc Ci gromadząc dalsze dowody w twoim imieniu lub wprowadzając stosowne środków zabezpieczające.
- Ogranicz ilość informacji udostępnianych na serwisach społecznościowych i sprawdzaj ustawienia prywatności, aby upewnić się, że zapewniasz dostępu wyłącznie do ograniczonej liczby danych.
- Często zmieniaj hasła i nie stosuj tego samego hasła na różnych stronach internetowych.
- Sprawdzaj swój komputer pod kątem złośliwego i szpiegowskiego oprogramowania.
