Przekaźniki czasowe to małe, proste urządzenia precyzyjnie realizujące wiele funkcji. Przekaźniki czasowe są często wykorzystywane w systemach automatyki przemysłowej ale nie tylko. Ich zastosowanie jest wszechstronne. Bez udziału przekaźników czasowych nie powstałoby kilka z realizacji Inco System, producenta maszyn: https://inco-system.com/
Informacje ogólne
Przekaźniki czasowe stosuje się w układach sterowania, w których pozwalają na realizację funkcji czasowych. Wykorzystuje je się wtedy, gdy potrzebne są krótkie czasy regeneracji, dokładność powtarzania, wysoka częstotliwość łączeń i długa żywotność aparatów. Można je spotkać w systemach automatyki przemysłowej i domowej, w instalacjach wentylacyjnych, oświetleniowych, grzewczych, automatyce budynkowej BMS. Na rynku dostępne są przekaźniki jednofunkcyjne (czasowe włączanie lub wyłączanie) oraz wielofunkcyjne (układy automatyki, przemysł).
Funkcjonalność
Wyróżnia się następujące tryby pracy przekaźników czasowych:
- Opóźnione włączenie – odmierzanie nastawionego czasu rozpoczyna się po załączeniu napięcia zasilającego, po upływie czasu przekaźnik włącza się.
- Opóźnione wyłączenie – praca cykliczna rozpoczyna się od wyłączenia, wraz z załączeniem zaczyna się odliczanie czasu, po jego upływie przekaźnik wyłącza się.
- Praca cykliczna – cykliczne załączenie lub wyłącznie.
Opóźnione załączenie oraz wyłączenie może być realizowane przez szerokie okno czasowe – od 0,05 s do 100 godzin. Oprócz podstawowych funkcji, przekaźniki posiadają wiele dodatkowych funkcji jak np.: opóźnione załączenie z funkcją reset, załączenie na nastawiony czas, praca cykliczna symetryczna lub niesymetryczna.
Do wyboru danej funkcji oraz nastawy czasu służą przełączniki umieszone na froncie przekaźnika. O obecności zasilania informuje dioda LED – zielona, oznaczona literą U, o położeniu styków – dioda czerwona lub żółta, oznaczona R. W nowoczesnych rozwiązaniach można spotkać wyświetlacz z dwoma przyciskami. Uniwersalne, wielofunkcyjne przekaźniki umożliwiają niezależną regulację kilku czasów.
Przykłady zastosowania
Jednym z częstych zastosowań przekaźników czasowych jest sterowanie oświetleniem na klatce schodowej. Realizują przy tym funkcję opóźnionego wyłączenia. Po zapaleniu światła na klatce po ustalonym czasie przekaźnik wyłącza oświetlenie na klatce. Poza sterowaniem oświetleniem, przekaźnik czasowy możne zostać wykorzystany przy sterowaniu wentylacją np. hali garażowej, gdzie w odpowiednich cyklach załącza/wyłącza wentylatory.
Dobór przekaźnika czasowego
Dobre dobranie przekaźnika zagwarantuje efektywne działanie układu, z którym będzie współpracował przekaźnik. Należy mieć na uwadze specyfikę funkcji, jaką ma pełnić oraz specyfikę systemu, z którym będzie współpracował. Wybieramy albo urządzenie jednofunkcyjne albo wielofunkcyjne. Często priorytetem jest nastawa dwóch niezależnych czasów. Jeżeli takiej funkcji nie posiada żaden z dostępnych modeli, można sięgnąć po przekaźnik programowany komputerowo.
Kolejnym aspektem jest napięcie pracy przekaźnika (zasilanie AC czy DC) oraz sposób uruchamiania przekaźnika, czy poprzez podanie napięcia zasilającego na zaciski A1, A2, czy przez podanie sygnały startu na wejście sterujące. Również przy doborze należy pamiętać o środowisku pracy przekaźnika.
